Topvrouw PostNL: Mét kinderen had ik deze baan ook gehad

Topvrouw PostNL: Mét kinderen had ik deze baan ook gehad

INTERVIEW

Herna Verhagen (52) geldt als een van de beste bestuurders van Nederland, wordt bewierookt om haar menselijke stijl van leidinggeven en is getipt als toekomstig minister. Een interview met een katholiek zondagskind dat uitgroeide tot een Rotterdamse workaholic.

Met een onderzoekende blik loopt Herna Verhagen (52) door Bink36 in Den Haag, een voormalig industrieel complex dat tegenwoordig een creatieve-bedrijvenbroedplaats is. Vroeger huisde hier de PTT en op deze plaats begon Verhagen haar carrière, op de derde verdieping, waar de personeelsafdeling zat.

Paspoort: Hendrica Wilhelmina Petronella Maria Agatha Verhagen

Geboren: 30 juni 1966, in Veghel.
Opleiding: Rechten aan de Radboud Universiteit Nijmegen en personeelswetenschappen aan de Universiteit van Tilburg.
Loopbaan: Treedt in 1993 in dienst bij PTT Post als salesmanager. Bekleedt tussen 1996 en 2007 diverse directeursfuncties bij TPG Post en TNT, voorgangers van PostNL. Vanaf 2007 is ze algemeen directeur HR van TNT, vanaf 2011 zit ze in de Raad van bestuur van PostNL en sinds 2012 is ze ceo. Diverse commissariaten, waaronder SNS Reaal (2008-2012), Nutreco (2010-2015), Rexel SA (2013-heden) en Het Concertgebouw (2016-heden). Vanaf oktober commissaris bij ING. Lid dagelijks bestuur VNO-NCW.
Privé: Getrouwd, geen kinderen.

Het interview vindt plaats op de vijfde etage, in een bar-restaurant in jaren 50-stijl. Waar Verhagen als twintiger een broodje kaas at, staan nu gerechten als papadum en tataki op het menu.

Met een beetje fantasie vallen in de transformatie van het pand parallellen te zien met Verhagens eigen gedaanteverwisseling. Ze klimt gestaag op binnen het postbedrijf en vervult diverse directeursfuncties. De grote stap volgt als toenmalig topman Peter Bakker haar in 2007 naar het hoofdkantoor haalt als directeur HR. Hij ziet al lang potentie in de Brabantse. ,,Ze is slim en bijzonder goed in het onderhouden van relaties. Wij hadden bij TNT jaarlijks managementmeetings, waar ook veel buitenlandse managers waren. Herna was een van de weinige Nederlanders die met hen ging praten. Dat tekent haar.’’

Als PostNL in 2012 in zwaar weer verkeert, wordt Verhagen gevraagd als chief executive officer. Ze is de eerste vrouwelijke baas van een Nederlands beursgenoteerd bedrijf. PostNL heeft op dat moment alle 12.000 postbodes ontslag aangezegd en wil ze vervangen door goedkope deeltijdkrachten. Vakbonden staan op de barricaden, klanten klagen over slechte bezorging. Verhagen legt de reorganisatie stil en verzacht de reorganisatieplannen. Het maakt haar geliefd bij het personeel, vakbonden spreken van een nieuwe wind. In 2014 roept Opzij haar uit tot machtigste vrouw van het land.

Over Verhagen de zakenvrouw is al veel bekend, over Verhagen als persoon beduidend minder. Het leidt tot een vertekend beeld, verzucht ze als we na het interview in de lift staan. De weinige snippers die ze in de loop der jaren wél prijsgaf, komen in elk verhaal terug. ,,Die moestuin! Die heb ik maar drie jaar gehad, maar ik lees het nog steeds overal. Net als over mijn auto, die BMW uit de 5-serie met velgen die bijna de hele wielkast vullen.’’

Herna Verhagen wordt op 30 juni 1966 geboren als oudste in een katholiek nest. Moeder is maatschappelijk werkster, vader hoofd ontwikkeling bij DAF, later Volvo. Zij en haar tweeënhalf jaar jongere zus Marloes groeien op in Nijnsel, een dorp tussen Eindhoven en Den Bosch. Ze kent een onbezorgde en warme jeugd, in de schoot van een grote Brabantse familie. In de keuken staat een grote uitschuiftafel, en dat is geen overbodige luxe.

© Erik Smits

Wat voor kind is de 8-jarige Herna?
,,Een actief meisje. Ik was altijd buiten: fietsen, rolschaatsen, skaten, zwemmen, slootje springen. Het mooie van Nijnsel is dat het heel landelijk ligt. Met honderd meter lopen was je in het weiland en met een halve kilometer in het bos of bij de rivier. Op woensdagmiddagen waren we vaak met vijftien neefjes en nichtjes in de boerderij van mijn opa even verderop. Daar denk ik met veel plezier aan terug.’’

Hoe ben je opgevoed?
,,Mijn ouders hebben mij en mijn zus alle kansen geboden. Ze stimuleerden me mijn eigen keuzes te maken en waren totaal niet streng. Ik hoefde nooit op tijd naar bed. Soms viel ik op de bank in slaap en droeg mijn vader me naar boven. Ik kreeg ook nooit een preek als ik iets stoms had gedaan. We hadden een competitie slootje springen. Je zou het niet zeggen, maar ik was lang héél klein. Ik heb een keer mijn enkel verstuikt en later nog twee keer m’n sleutelbeen gebroken. Als ik dan thuis kwam, waren mijn ouders niet boos. Ik kon altijd terugkomen. Het was zorgeloos, een veilig gezin.’’

Hoewel ze er al een paar decennia weg is, heeft Brabant haar nooit helemaal verlaten. Ze behield haar zachte g, zegt ‘nie’ in plaats van ‘niet’ en viert nog elk jaar carnaval bij haar zus, in een boerenkiel in Oeteldonk.

Ook in haar job als ceo klinkt haar opvoeding door. ,,Ik accepteer mensen zoals ze zijn. Bij iedereen is de diamant anders geslepen. Je moet niet proberen die diamant anders te slijpen: mijn taak is om hem te laten glanzen.’’

Het is Verhagen ten voeten uit, zeggen intimi. ,,Ze is iemand bij wie je terecht kunt, die haar omgeving ziet staan’’, zegt Esther van Zeggeren, een goede vriendin. Oud-topman Peter Bakker: ,,Veel topmensen raken het contact met de werkelijkheid kwijt, maar Herna praat net zo makkelijk met gewone werknemers als met topmanagers.’’

Werkvloer

Ik heb het gevoel dat ik iets toevoeg. Daar haal ik ook veel energie uit

Als dingen niet goed lopen op de werkvloer, kijkt ze geregeld zelf waaraan het schort. Dan staat ze tussen de postsorteerders aan de machine. ,,Voor mij ligt daar de basis’’, zegt Verhagen. ,,Als je niet weet wat er leeft bij je eigen mensen, hoe moet je dan de toekomst en de strategie van je bedrijf vormgeven?’’

Ze kende, vergeleken met veel andere bestuurlijke hot shots, een a-typische studietijd. Verhagen werd geen lid van het studentencorps en studeerde netjes binnen vier jaar af, met hoge cijfers. Op kamers ging ze niet, ook niet tijdens haar tweede studie in Tilburg. ,,Die noodzaak heb ik nooit gevoeld. Ik had een eigen auto. Ik heb mijn vrijheid nooit hoeven te bevechten.’’ Alcohol dronk ze toen niet en nog steeds niet. ,,Ik houd niet van drank en het kost me geen enkele moeite het te laten staan.’’

Verhagen is een gevoelsmens, maar het werk staat voorop, zeker doordeweeks. ,,Ik ben 24/7 beschikbaar. In het weekend schakel ik wel wat af, dan is er ook tijd voor andere dingen die ik belangrijk vind, voor mijn ouders en voor vrienden. Maar als het moet, dan ben ik er.’’

Waarom is de post zoveel tijd waard?
,,Het maatschappelijk belang van PostNL heeft voor mij waarde. Dat het een gezond bedrijf is met een goede infrastructuur en aan veel mensen werk biedt. Ik zie het als mijn opdracht het bedrijf te transformeren, op een manier die enigszins sociaal is voor mensen. Ik heb het gevoel dat ik iets toevoeg. Daar haal ik ook veel energie uit. Dat alles bij elkaar maakt dat ik er graag mijn tijd in stop.’’

De goede prestaties van Verhagen blijven niet onopgemerkt. ,,Zeker, absoluut!’’ antwoordt ze op de vraag of ze weleens wordt gepolst voor iets anders. Het is een publiek geheim dat ze in beeld was om de baas van Schiphol te worden. ,,Ik krijg regelmatig verzoeken. Maar omdat ik PostNL zo graag doe, is mijn antwoord simpelweg ‘nee’. Ik denk nooit na over wat hierna komt. Zo werkt dat bij mij, ik heb focus nodig.’’

Het lijkt wel een persoonlijke missie. Alsof niemand anders het zou kunnen.
,,Dat is een misverstand. Ik besef heel goed dat ik maar een passant bent. Over een paar jaar doet iemand anders het.”

Zit er niet meer achter? U bleef ook lang thuis wonen, in de veilige omgeving van mensen van wie u hield. Is dat bij PostNL ook zo?
,,Nee. Je krijgt zeker veel terug, laat ik daar helder in zijn. Maar is dat wat me hier houdt, de mensen? Nee, uiteindelijk niet, denk ik. Misschien is het wel andersom: ik ben hier eindverantwoordelijk. Ik hoop dat ik hier diegene ben die mijn ouders voor mij waren.’’

Ik geloof dat je dit werk kunt doen als je een gezin hebt. Je moet gewoon plannen en harde keuzes maken

Dan bent u dus de moeder van PostNL.
,,Jullie willen stereotyperingen maken, daar ben ik niet van. Wat ik doe, wil ik gewoon goed doen. That’s it.’’

Elders kan ze ongetwijfeld meer verdienen, maar geld interesseert haar weinig. ,,Uiteindelijk is dat niet wat gelukkig maakt. De reden dat ik goed slaap en weer vrolijk opsta, is dat ik gezond ben en in een omgeving leef en werk die me energie geeft.’’

Die energie is fameus. ,,Altijd als de wekker afloopt, ben ik blij wakker te zijn. Dan denk ik: hoppakee! Dat heb ik al zolang ik me kan herinneren, en dat beschouw ik als een van de grootste cadeaus in mijn leven.’’

Vijf keer in de week sport ze. Om 6 uur trekt ze haar hardloopschoenen aan of stapt ze op haar racefiets. Dan trekt Verhagen vanuit haar huis in Rotterdam een uur de ommelanden in. Paradoxaal genoeg ziet ze die poweruurtjes als ‘bewust even stilstaan’. ,,Dan heb ik de vrijheid aan niets te denken, of aan iets wat nog in mijn hoofd zit, of aan duizend andere dingen. Ik zoek die momenten en zet bewust geen muziek op.’’

Van mensen om u heen horen we dat u veel bezig bent met zingeving. Bent u religieus?
,,Ik geloof dat er meer is dan jij en ik zien en ervaren. Ik geloof in God en ga een paar keer per jaar naar de mis. Maar daar komt mijn drive niet vandaan. Zingeving is voor mij in de basis: wat kan ik betekenen voor anderen en hun persoonlijke ontwikkeling? En als ik het naar privé haal: ik wil iets betekenen voor vrienden en voor mijn ouders, die inmiddels heel oud zijn.’’

U heeft uw man op de werkvloer leren kennen. Hij is nu zelfstandig ict-ondernemer.
,,Dat klopt, maar ik zeg niets over hem. Dat ik een publiek persoon ben, betekent niet dat hij dat ook is. Mijn man gaat ook niet vaak mee naar publieke evenementen waar ik soms moet opdraven. Dat is zijn keuze en die respecteer ik.’’

\"Al
© Erik Smits

Al op het gymnasium, als ze een jaar of 15 is, merkt Verhagen dat jongens en meisjes anders worden bekeken. Hoewel haar niet rechtstreeks wordt geadviseerd natuurkunde, wiskunde en scheikunde te laten vallen, voelt ze zich bepaald niet aangemoedigd bètavakken te kiezen. ,,Ik heb wel laten merken dat ik het daar niet mee eens was. Ik trok me er niks van aan. Ik was in alle vakken goed, dus koos ik niet alleen talen.’’ U heeft geen kinderen. Was u mét kinderen net zo snel topvrouw geworden?


,,Ja, daar ben ik van overtuigd. Ik geloof ook dat je dit werk kunt doen als je een gezin hebt. Je moet gewoon plannen en harde keuzes maken: wanneer wil ik thuis zijn en wanneer niet? Een etmaal telt nu eenmaal 24 uur. Je kunt niet 12 uur thuis zijn, 12 uur werken én 4 uur leuke dingen doen.”

U zei dat u 24/7 beschikbaar bent.
,,Maar ik ben niet 24/7 aan het werk. Je moet trouw zijn aan wat je belangrijk vindt. Als je kind klaar is op school, haal je het op. Dan werk je ’s avonds een paar uur langer door. Er zijn ook veel mannen die dat doen, hè. Ik vind het gewoon een non-issue.’’

Vindt u zichzelf een voorbeeld voor vrouwen?

,,Vroeger niet, maar als vrouwelijke ceo heb ik geleerd een voorbeeld te zijn. Ik ben er nu heel bewust mee bezig, bijvoorbeeld door talentvolle vrouwen bij andere bedrijven te coachen. En bij PostNL zet ik me er voor in dat directeursposten diverser worden bezet.’’

Waarom vindt u diversiteit zo belangrijk?
,,Het is belangrijk om op de werkvloer te mixen. Diverse teams leiden tot betere resultaten en het is ook leuker. Alles wat schuurt, glanst. Ik geloof daar heel erg in. Mensen denken bij mij al snel aan man/- vrouw, maar ik vind meer culturele diversiteit en mensen met verschillende competenties belangrijker. 17 miljoen Nederlanders zijn onze klanten en die willen wij allemaal bedienen. Om dat goed te kunnen doen, moet je ook verschillende mensen binnenhalen. Daarnaast wil je als bedrijf geen talent onbenut laten.’’

Ik woon al twintig jaar in Rotterdam en daar ga ik nooit meer weg

De vraag is wat er voor Verhagen na een kwart eeuw post nog te bereiken valt. Ze zegt voldoende uitdagingen te zien. Ze wil ervoor zorgen dat overal in Nederland, ook op het platteland, een betrouwbare bezorging behouden blijft. Doordat het aantal brieven en kaarten in deze online-tijden blijft dalen, staat de post onder druk. Door PostNL samen te smelten met de kleinere concurrent Sandd, hoopt Verhagen kosten te besparen en de toekomst veilig te stellen. De post is dan net als in de tijd van de PTT weer monopolist. Tegelijk wordt er fors geïnvesteerd in de pakkettentak.

Wat wilt u na PostNL nog in het leven?
,,Ik heb mijn focus nu geheel op de post, dus daar kan ik geen antwoord op geven.’’

Dat is het antwoord van een ervaren politica. En laat u nu geregeld worden getipt als minister. U schreef in 2010 mee aan het verkiezingsprogramma van de VVD.
,,Ik ben nooit lid geweest van een politieke partij, ook niet van de VVD. Ik ben altijd van het midden geweest, maar of dat nou VVD, PvdA of CDA is…’’

En dan na uw pensioen terug naar het Brabantse land?
,,Nee. Ik woon al twintig jaar in Rotterdam en daar ga ik nooit meer weg. Als ik vanuit Zuid de Brienenoordbrug oprijd en de skyline zie, word ik blij. Misschien verhuis ik wel naar een appartement midden in de stad. Rotterdam is in de jaren dat ik er woon zoveel leuker geworden.”

Na het interview vindt Verhagen feilloos de weg naar de uitgang van haar eerste werkplek. Buiten wordt duidelijk dat de BMW uit de 5-serie er nog altijd is. Inclusief de velgen die vrijwel de gehele wielkast vullen.

Bron: AD.nl
Foto: © Erik Smits
Vrouwen in techniek: Het bouwen aan een inclusievere toekomst in de technische wereld

Vrouwen in techniek: Het bouwen aan een inclusievere toekomst in de technische wereld

We zitten in het jaar 2024, vrouwen en mannen hebben theoretisch gezien gelijke kansen. Toch vind je binnen sommige sectoren…
Hier zijn 5 tips om impactvol te spreken

Hier zijn 5 tips om impactvol te spreken

Hoe laat je een onuitwisbare indruk achter? In het dagelijkse en zakelijke leven is de eerste indruk en hoe jij…
Megan Don: Een doorzetter met een passie voor sales

Megan Don: Een doorzetter met een passie voor sales

Als je denkt aan een echte doorzetter met een passie voor sales, dan kom je al snel uit bij Megan…

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.